فعالان عرصه کسب و کار نمی توانند بدون حضور در فضای مجازی به حیات خود ادامه بدهند. این حضور می تواند از یک معرفی بسیار ساده در حد یک شماره تلفن تماس تا یک وب سایت بزرگ با مجموعه ای از سرویس و خدمات به طرفداران یا ذینفعان باشد.
همواره یکی از مشکلات فعالان مذکور این است که چگونه در فضای مجازی باید حضور یابند، شخصا به تولید یک وب سایت یا پایگاه اختصاصی بپردارند و یا اینکه در شبکه های اجتماعی و یا پلتفرم ها به معرفی و فروش محصولات یا خدمات خود مبادرت نمایند.
هریک از این روشها مزایا و معایبی دارند که باید قبل از انتخاب هرکدام از آنها اطلاعات کافی را کسب نمود و با چشمانی باز انتخاب شوند.
در این مقاله با ما همراه باشید تا با هم به بررسی مقایسه روش های مختلف فروش یا ارائه خدمت در فضای مجازی بپردازیم.
فهرست مطالب:
همچنین در بهداد بخوانید:
پلتفرم های فروش
پلتفرم (Platform) یا سکو در لغت، مکانی است مرتفع که سخنرانان برای معرفی خود و بیان داشته هایشان بر روی آن رفته و سخنرانی می نمایند. پلتفرم در عرصه کسب و کار به فضایی مجازی اطلاق می‌شود که توسط یک مجموعه ایجاد شده و این امکان را به سایرین می دهند تا کالاها و یا خدمات خود را در یک فضای رقابتی به نمایش بگذارند. خریداران یا مشتریان به این پلتفرم ها مراجعه و با انتخاب کالا یا سرویس یکی از فروشندگان یا خدمات دهندگان، نیاز خود را برطرف می سازند. در واقع در یک فضای پلتفرمی بستری تعاملی ایجاد می شود تا تولیدکنندگان و مصرف کنندگان به راحتی و با اطمینان به یکدیگر دسترسی پیدا کرده و معامله نمایند.
پلتفرم ها در دسته های مختلفی طبقه بندی می شوند که با توجه به عدم ارتباط موضوع این مقاله در مقالات بعدی به آن اشاره خواهد شد.
از نمونه های خارجی آمازون, علی بابا، گوگل و … و در نمونه های داخلی هم دیجی کالا، اسنپ، ایمالز و … را می توان نام برد.
مزایای پلتفرم های فروش
- عدم نیاز به سرمایه گذاری و هزینه های ایجاد، راه اندازی و پشتیبانی بستر فروش یا خدمت توسط فروشندگان
- عدم نیاز به اخذ مجوزهای قانونی برای راه اندازی فروشگاه یا خدمات از نهادهای خاص
- اطمینان بسیار زیاد و اقبال عمومی از سوی خریداران به پلتفرم های فروش نسبت به سایر بسترها
- پاسخگویی به خریداران و خدمات پشتیبانی به خریداران و عدم وجود دغدغه در این بخش
- دوری از مشکلات ارسال و تحویل کالا به خریداران
- حجم بیشتر فروش محصول یا سرویس ها به مشتریان نسبت به سایر روشها
- برای کسب و کارهای کوچک و خرد مقرون به صرفه است.
- از جهت برند سازی و گسترش نام برند برای تولید کننده یا فروشنده بسیار عالی است.
- مواقعی که یک محصول یا خدمت در بازار ناشناخته است و هنوز مشتری پر و پا قرص پیدا نکرده است، ارائه محصولات در این فضا به شناخته شدن و رشد فروش آن کمک شایانی می کند.
معایب پلتفرم های فروش
در برخی موارد کمیسیون های فروش و سایر هزینه ها بسیار زیاد است و عملا سودی نصیب فروشنده نمی گردد.
از آنجا که وجه خرید توسط مشتری به حساب پلتفرم واریز می شود؛ مدت زمان زیادی طول می کشد تا پول به حساب فروشنده واریز شود و همین امر موجب بروز مشکلات مالی و عدم بهره وری برای فروشنده گردد.
کالاهای مرجوعی از سوی مشتریان به راحتی توسط پلتفرم ها انجام شده و در بیشتر موارد فروشنده است که متحمل ضرر و زیان های زیادی در این بخش می شود.
از آنجا که فروشنده عملا با مشتریان ارتباطی ندارد نمی تواند یک بانک اطلاعاتی مناسب از مشتریان را داشته باشد و از مزایا بسیار زیاد آن استفاده نماید و به عبارت ساده تر، همیشه در نقطه اول فروش ایستاده است.
قوانین و مقررات پلتفرم ها معمولا یک طرفه هستند و فروشنده یا سرویس دهنده مجبور است برای حضور در این بستر، همه قوانین مشخص شده از سوی صاحب پلتفرم را بی چون و چرا قبول کند و هزینه های آن را بپردازد.
در برخی موارد به دلیل قوانین ابلاغی از سوی صاحبان پلتفرم، فروشنده نمی تواند تمامی کالاها یا خدمات خود را در سکوی فروش ارائه و یا از کلمات و اصطلاحات خاص خودش در این فضا بهره بگیرد.
مهمتر از هم آن که پلتفرم ها بسترهای اجاره ای هستند و هر زمان و یا به هر دلیلی اگر مالک پلتفرم یا فروشنده تصمیم به قطع ارتباط نمایند، فروشنده مانند بازی مار و پله به خانه اول بر می گردد و هیچ امتیازی در این بخش ندارد.
وب سایت اختصاصی
راه دوم برای راه اندازی یک کسب و کار در فضای مجازی، ایجاد و راه اندازی یک وب سایت اختصاصی است. در این روش تولید کننده، فروشنده و یا خدمت دهنده اقدام به راه اندازی یک وب سایت نموده و در این فضا اقدام به حضور می نماید.
مزایای وب سایت اختصاصی
- این فضا اجاره ای نیست و همواره متعلق به صاحب آن است و هرچه فعالیت کند ارزش آن روز به روز بیشتر خواهد شد.
- مالک وب سایت مجبور نیست قوانین و مقررات مربوط به خود را وضع کرده و براساس ان با مشتریان تعامل می کند.
- صاحب وب سایت می تواند هرآنچه دارد را در وب سایت خود عرضه کند و محدودیتی در کالاها یا خدماتش ندارد.
- وجه حاصل از فروش یا خدمت مستقیما به حسابش واریز شده و مشکلات تاخیر در پرداخت و … وجود ندارد.
- هر مشتری که در وب سایت ثبت نام کرده و یا خرید می نماید به بانک اطلاعاتی فروشنده افزوده شده و به عنوان یک گنجینه ارزشمند به حساب می آید.
- تولید کننده یا فروشنده مستقیما با خریداران در تماس بوده و از ذائقه و سلایق آنان اطلاعات کافی و لازم را برای توسعه کسب و کار خود به دست می آورد.
- برای کسب و کارهای متوسط و بزرگ از لوازم اصلی حضور در فضای مجازی است و بدون آن اعتبار مورد خدشه قرار می گیرد.
- اگرچه در مراحل اولیه هزینه هایی برای راه اندازی و نگهداری وب سایت انجام می شود، اما در بلند مدت سودهای حاصله هزینه های آن را به خوبی جبران می کند.
- وب سایت هزینه نیست، بلکه یک سرمایه گذاری است، یک سرمایه قابل اعتماد با ارزش افزوده مداوم
- اگر وب سایت رشدی مناسب داشته باشد، در زمان نیاز مانند سایر سرمایه ها می تواند با قیمت عالی به فروش رسانده شود.
معایب وب سایت اختصاصی
- راه اندازی یک وب سایت نیازمند شناخت کامل از کسب و کار در فضای مجازی، شناخت رقبا و رفتار آنان، برنامه ریزی صحیح و اجرای مناسب دارد و بدون رعایت این عوامل امکان شکست بسیار زیاد است.
- هزینه های راه اندازی، نگهداری و پشتیبانی آن در مراحل اولیه نسبتا زیاد است.
برای دست یابی به فروش خوب و مناسب نیاز به صبر و تحمل و پشتکار دارد. - برای برخی از موارد نیاز است تا از سازمانها و نهادهای ذیربط مجوزهای قانونی کسب شود مانند اینماد و مجوز پرداخت آنلاین
- ایجاد حس اعتماد در مشتریان از موارد بسیار مهمی است که نیاز به اعتماد سازی و صبر و حوصله دارد.
جمع بندی
در یک جمع بندی کلی در خصوص اینکه «پلتفرم فروش آری یا نه؟» باید بگوییم:
- پلتفرم فضای اجاره ای است پس در فضای اجاره ای نمی توان سرمایه گذاری کرد.
- پلتفرم برای توسعه کسب و کار، معرفی برند، محصولات و یا خدمات جدید در بازار بسیار خوب است.
- پلتفرم ها را باید در کنار وب سایت اختصاصی و در جهت توسعه بازار داشته باشیم.
- هزینه های وب سایت اختصاصی در طولانی مدت منطقی و به صرفه است.
- بانک اطلاعاتی مشتریان و اطلاع از ذائقه مشتریان چیزی نیست که در پلتفرم ها بتوان به آن دست یافت.
- اگر یک کسب و کار بسیار کوچک و یا خانگی دارید و قصد توسعه آن را هم ندارید، فقط به پلتفرم ها فکر کنید.